အတတ္ႏွင့္ ပညာ

ဒီပုိ့စ္ေလးကုိ ဖတ္မိေသာ စာဖတ္သူမ်ား အေနျဖင့္     အသိတရားတစ္ခုခုကုိ ရသြားမယ္လုိ့လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ကြ်န္ေတာ္အရမ္းၾကိဳက္လုိ့ မူရင္းအတုိင္းျပန္တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။

ဤေဆာင္းပါးသည္ အတတ္ပညာ သင္ၾကားေလ့လာ ေနၾကေသာ လူငယ္၊ လူ႐ြယ္၊ ပညာ႐ွင္၊ ပညာသင္ တို႕ အက်ိဳး အတြက္ ရည္႐ြယ္ ပါသည္။ေလာက ၌ အတတ္မ်ိဳးစံုတို႔ ႐ိွၾကပါသည္။ ေကာင္းေသာ အတတ္ပညာမ်ား ႐ိွသလို၊ မေကာင္း ေသာ အတတ္ပညာ မ်ားလည္း ႐ိွေနၾက၏။ဤေနရာတြင္ အတတ္၊ ႏွင့္ ပညာကို ခြဲျခား နားလည္ရန္ သာဓက တို႔ျဖင့္ ျပေဆာင္ ႐ွင္းလင္း ေပးပါမည္။ဇာတ္ေတာ္ တစ္ခုတြင္ ေျမေခြး တစ္ေကာင္ သည္ အျခားေသာ တိရစာၦန္မ်ားကို ခိုင္းေစ ထိမ္းေက်ာင္း ႏိုင္ေသာ ပထ၀ီ ဇယ မႏၲန္ကို အေၾကာင္း ၾကံဳၾကိဳက္၍ တတ္ေျမာက္သြား၏။ ထို႔ေနာက္ ထိုေျမေခြးသည္ သူ၏ တစ္သက္တြင္ပင္ ေမာ္၍ ပင္ မၾကည့္ရဲေသာ ျခေသၤမင္း တို႔ကိုပင္ အမိန္႔ေပး ေစခုိုင္း ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ - အတိုင္းအဆ မဲ့ေသာ တန္ခိုး စြမ္းအားကို ရၿပီဟု ယံုၾကည္ကာ ဗာရာဏသီျပည္ကို စစ္ျပဳရန္ပင္ ႀကိဳးစားခဲ့၏။ထိုအတတ္၏ စြမ္းအားေၾကာင့္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ တန္ခိုး အာဏာ ႀကီးထြား ခဲ့ေသာ္လည္း၊ က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္စပ္ ေတြးေခၚ ႏိုင္ေသာ ပညာ ကင္းမဲ့မွဳေၾကာင့္ ထိုေျမေခြးသည္ ေသဆံုး ပ်က္စီးခဲ့ရ၏။
ထိုနည္းတူ- ေသေသာ သတၱ၀ါတို႔ကို ျပန္လည္ အသက္၀င္ေစေသာ မႏၲန္ကို တတ္ရာမွ က်ားေသ ကို အသက္သြင္းမိသျဖင့္ မိမိအား ျပန္လည္ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံရေသာ ပုဏၰား လုလင္ ငယ္ အေၾကာင္း၊ ရတနာ ေ႐ႊမိုး ေငြမိုး ႐ြာေစေသာ မဟာ ေ၀ဒဗၺ မႏၲန္ကို တတ္ေသာ္လည္း၊ အေျခအေန အခ်ိန္အခါကို နားလည္ႏိုင္ေသာ ပညာဥာဏ္ ကင္းမဲ့ေသာ ေၾကာင့္- ဓါးျပ တို႔လက္တြင္ အသက္ဆံုးခဲ့ရေသာ လုလင္ အေၾကာင္း တို႔ကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာ လူငယ္တို႔ ၾကားဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။အတတ္သည္ - သာမာန္ အတတ္ကို တတ္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္ စား၀တ္ ေနေရးကို ေပး၏။ ထူးျခား ထက္ျမက္ေသာ အတတ္ကို တတ္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ တန္ခိုး အာဏာ ႀကီးထြား ေစမွဳကို ေပး၏။ လြန္စြာ ထူးျခားေသာ အတတ္ကို တတ္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ - လြန္စြာ ထူးျခားေသာ ဘုန္းတန္ခိုး စြမ္းရည္ သတၱိတို႔ကို ေပး၏။လူ႕ေလာကတြင္ ေန႕စဥ္ႏွင့္ အမွ် အတတ္မ်ိဳးစံုတို႕ကို ျမင္ေတြ႕ရ၏။ ထမင္း၊ ဟင္း ခ်က္ျခင္း၊ မုန္႔လုပ္ျခင္း၊ ဘာသာစကား ေျပာဆိုျခင္း တို႔ မွ စ၍၊ ကြန္ပ်ဴတာ အသံုးျပဳျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ ျပင္ဆင္ျခင္း စသည္တို႔ အထိ အဆင့္ျမင့္မားေသာ အတတ္ပညာ မ်ားစြာတို႔မွာ ေန႔စဥ္ ၾကံဳေတြ႕ ေနရေသာ အတတ္မ်ား ျဖစ္ပါ၏။သို႔ေသာ္ အတတ္သည္ ပညာ မဟုတ္ပါ။ သို႔ျဖစ္ေသာ္လည္း- အတတ္သည္ ပညာႏွင့္ သီးျခား လည္း ျဖစ္မေနပါ။ အတတ္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ - အက်ိဳးအေၾကာင္းတို႔ကို ဆက္စပ္ေသာ၊ ဆင္ျခင္ ႏိုင္စြမ္းေသာ ပညာတို႔႐ိွ၏အတတ္ တို႔သည္ ပညာမွ စီးဆင္း လာၾကသလို- အတတ္တို႔ကို က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္စပ္ျခင္း၊ ျပန္လည္ စိစစ္ေတြးေခၚျခင္း၊ တို႔မွလည္း ပညာကို ျပန္လည္ ရ႐ိွႏိုင္၏။ဥပမာ- ေမာ္ေတာ္ကားကို သီအိုရီ ျဖင့္ တြက္ခ်က္ ဒီဇိုင္းဆြဲေသာ ပညာ႐ွင္ တစ္ဦးသည္ ကားျပင္ တတ္ခ်င္မွ တတ္ပါမည္။ ထိုနည္းတူ ကားျပင္တတ္သူ မကၠင္းနစ္ တစ္ေယာက္သည္ လည္း မိမိျပင္ေသာ ကား၏ ေနာက္ကြယ္မွ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဆက္စပ္မွဳ (Chemical Energy မွ Mechanical Energy ေျပာင္းလဲလာပံု) တို႔ကို နားလည္ ႏိုင္ခ်င္မွ နားလည္ ပါမည္။သို႔ေသာ္- ၀ါရင့္လာေသာ၊ တနည္းအားျဖင့္ မိမိၾကံဳေတြ႕လာရေသာ အေတြ႕အၾကံဳ တို႔ကို ေပါင္းစု စိစစ္၍၊ က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္စပ္ ဆင္ျခင္တတ္ေသာ မကၠင္းနစ္ တစ္ေယာက္သည္- ကားတစ္စီး ၏ အတြင္းသေဘာ ပညာကို ထိုးထြင္းနားလည္ လာႏိုင္ပါ၏။ဆိုလိုသည္မွာ- အတတ္သည္ - ေလ့က်င့္ သင္ၾကားမွဳ သေဘာျဖစ္၏။ တစ္စံု တစ္ေယာက္က တစ္စံု တစ္ေယာက္ကို လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကားေပးႏိုင္၏။ပညာသည္ အက်ိဳးအေၾကာင္း ဓမၼသေဘာတရား ျဖစ္၏။ ပညာတြင္ ဆိုးသည္၊ ေကာင္းသည္ ဟူ၍ မ႐ိွ၊ ဆက္စပ္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သေဘာတရားသာ ႐ိွ၏။ ပညာသည္ အလြယ္တကူ လက္ဆင့္ကမ္း၍ မရပဲ- မိမိကိုယ္တိုင္ ေၾကာင္းက်ိဳး ဆင္ျခင္မွဳ၊ ေလ့လာစူးစမ္းမွဳ၊ ျခံဳငံု သံုးသပ္မွဳ တို႔မွ လာသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္- ပရိနိဗၺာန သုတ္ေတာ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူသည့္ အတိုင္း “အတၱာဟိ အတၱာေနာ နာေထာ” မိမိကိုယ္သာ အဓိက အားထားရာ ျဖစ္၏။အတတ္ကို ကၽြမ္းက်င္ေသာ အခါ- “အထံု” ျဖစ္၏။ ပညာကို စြဲနစ္ေသာ အခါ- “ပါရမီ” ျဖစ္၏။သိုင္းသမား တစ္ေယာက္သည္ စဥ္းစား စရာ မလိုပဲ- ရန္သူမွ ေခ်ာင္း႐ိုက္လိုက္ေသာ ဒုတ္ကို ပုတ္ထုတ္၊ ေ႐ွာင္ထြက္ ႏိုင္ျခင္းသည္ အတတ္ကို ႀကိမ္ဖန္ မ်ားစြာ က်င့္ၾကံထားေသာ “အထံု” သေဘာ ျဖစ္၏။ “အထံု” ဆိုသည္မွာ မြမ္းမံ လိမ္းက်ံထားသည္ ဆိုေသာ အနက္႐ိွ၏။သို႔ေသာ္- ထိုအတတ္မွ တစ္ဆင့္တက္၍ ပညာ႐ွင္ ျဖစ္သြားၾကသူတို႔သည္ - ထိုအတတ္၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပညာကို ရ႐ိွသြား၏။ ဤသည္ကို သိျမင္ျခင္း “၀ိဇၨာ” ျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္၏။ “၀ိဇၨာ” ဆိုသည္မွာ ေျမလွ်ိဳး၊ မိုးပ်ံေနျခင္းကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္၊ ထိုသို႔ ထိုးထြင္း ေပါက္ေျမာက္စြာ သိသြားသူတုိ႔ကို အေနာက္တိုင္း ပညာ႐ွင္တို႔ကို “Enlignten ones” ဟု ေခၚ၏။ အလင္းေရာင္ ရသြားသူမ်ားဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။လူ-လူခ်င္း ထိုးႏွက္ ႐ိုက္ပုတ္ေသာ ကိုယ္ခံ ပညာကိုပင္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကား ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ ကရာေတး ၏ ဖခင္ ျဖစ္သူ ဆရာႀကီး ဂစ္႐ွင္ ဖူနာကိုခ်ိ မွာ ေျပာခဲ့သည္မွာ- “ကရာေတး” ဆိုသည္မွာ “ဗလာ လက္” ျဖစ္၍၊ “ဗလာ စိတ္” ထားႏိုင္ရန္၊ “ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ” တို႔မွ ကင္းေ၀းရန္ အတြက္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့၏။ ထိုနည္းတူ- တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ကိုင္ေပါက္ေသာ အိုက္ကီဒို ပညာကို တီထြင္ခဲ့သူ ေဒါက္တာ မိုးေရးဟိ မွ - “မုန္းတီးမွဳ မ်ားသူသည္ ဤပညာကို မတတ္ေျမာက္ႏိုင္” ဟု ဆိုခဲ့၏။ ရန္သူ အမ်ားႏွင့္ တစ္ေယာက္ သတ္ပုတ္ရာတြင္- ေဒါသျဖစ္လွ်င္၊ ေၾကာက္လန္႔လွ်င္၊ မိမိကိုယ္မိမိ အထင္ႀကီးလွ်င္၊ အစြဲအလန္း ထားမိလွ်င္- ေသႏိုင္ေသာ အမွားျဖစ္၏။ ၀င္လာေသာ ဒါး၊ ဒုတ္၊ ေျခကန္ခ်က္၊ ထိုးႏွက္ခ်က္တို႔ အေပၚတြင္ - တစ္ခု ေရာက္လာလွ်င္- ေရာက္လာေသာ အခ်ိန္အခိုက္ အတန္႔ေလးတြင္သာ- လိုအပ္ေသာ တုန္႔ျပန္မွဳကို ေပးလိုက္ၿပီး၊ ထိုကိစၥ အေပၚတြင္ စိတ္ထဲမွ လံုး၀ ပယ္ေဖ်ာက္၍၊ ေနာက္တစ္ခု လာလွ်င္ လာသလို တုန္႔ျပန္ရန္ ထားရမည့္ သေဘာထားကို- ႐ွင္နာဂသိန္မွ မိလိႏၵ မင္းၾကီးအား ေျဖၾကား ခဲ့ေသာ စကားျဖစ္သည့္- “အ႐ွင္မင္းႀကီး- မွန္ေ႐ွ.ကို ရပ္လွ်င္၊ မွန္ထဲက အရိပ္ဟာ ခ်က္ခ်င္းေပၚသလား၊ ေနာက္မွ ေပၚသလား၊ မွန္ေ႐ွ႕က ထြက္လိုက္ လွ်င္ေကာ၊ မွန္ထဲက အရိပ္ဟာ၊ ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္သြားသလား၊ ေနာက္က်မွ ေပ်ာက္သြား သလား” ဟူေသာ ဥပမာ အတိုင္းပင္- ကိုယ္ခံပညာ႐ွင္ ဆရာႀကီးမ်ားက- ညႊန္ျပခဲ့၏။ဤသည္မွာ- လူ-လူခ်င္း သတ္ပုတ္ေသာ အတတ္ ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား၊ ေနာက္ကြယ္မွ ပညာကို ျမင္သြား သူတို႔သည္ ျဗဟၼစိုရ္ တစ္ရား တစ္ပါး ျဖစ္ေသာ “ဥပကၡာ” စိတ္ (ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္း၊ တြယ္တာျခင္း၊ ေၾကာင့္ၾကျခင္း တို႔မွ ကင္းေ၀းျခင္း) ထားသြား ႏိုင္ပံုကို ဆိုလိုရင္း ျဖစ္၏။ေကာင္းကင္တြင္ လူသားတို႔ ပံ်သန္းႏိုင္ရန္ အတြက္ ဘ၀ တစ္ခုလံုးကို ႏွစ္ျမဳပ္ၿပီး၊ ေလယာဥ္ တီထြင္ ဒီဇိုင္းဆြဲမွဳကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ၊ “႐ိုက္ညီေနာင္” တို႔ထက္ပင္ ပိုေစာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ ဘရာဇီး လူမ်ိဳး “အယ္လ္ဘာတို ဆန္တို ဒူးပြန္႔” သည္ မိမိ၏ တီထြင္မွဳကို လူသားတို႔ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ရန္ အတြက္ စစ္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္ အသံုးျပဳလာၾကျခင္းကို စိတ္ဆင္းရဲစြာျဖင့္ မိမိကို မိမိ အဆံုး စီရင္သြားခဲ့၏။ေကာင္းမည္ ထင္၍ ထူးျခားေသာ အတတ္ပညာကို ေဖၚထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း - မေကာင္းေသာ ေနရာတို႔တြင္ သံုးျခင္းသည္ မူလ ပညာရပ္၏ ရန္သူပင္ ျဖစ္ပါသည္။အႏုျမဴ အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး E=mc² ေဖၚျမဴလာကို ေဖၚထုတ္ခဲ့သူ သိပၸံပညာ႐ွင္ႀကီး အိုင္းစတိုင္းသည္ - စြမ္းအင္၊ ျဒဗ္ႏွင့္ အလင္း၏ အလ်င္တို႔ ဆက္စပ္မွဳ သေဘာတရား ပညာကို ေဖၚထုတ္ခဲ့သူ ျဖစ္၏။ ထိုပညာတြင္ ေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္း မ႐ိွပါေခ်။ ေၾကာင္းက်ိဳး ဆက္စပ္မွဳ၊ သဘာ၀ ဓမၼ တစ္ခုသာ ျဖစ္၏။သို႔ေသာ္ ၄င္းကို သံုး၍- လူ႔ေလာက အတြက္ လိုအပ္ေသာ စြမ္းအင္ ထုတ္ႏွဳတ္ သံုးစြဲႏိုင္ ျခင္းသည္ အတတ္ျဖစ္၏။ ထိုနည္းတူ လူေပါင္း မ်ားစြာကို ေသေၾက ပ်က္စီးေစႏိုင္ေသာ အႏုျမဴ၊ ႏ်ဴကလီယာ စစ္လက္နက္ ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ လည္း အတတ္ ျဖစ္၏။ေကာင္းေသာ အတတ္ႏွင့္ မေကာင္းေသာ အတတ္သည္သာ ျခားနား၏။တနည္းအားျဖင့္ အတတ္သည္ Application ေခၚ လက္ေတြ႕ အသံုးတည့္ျခင္းကို ဦးတည္၏။ ပညာသည္- Enlightenment ေခၚ ထြက္ေျမာက္ရာ အလင္းေရာင္ လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္၏။

မူရင္း: http://www.motaa.info/2011/01/blog-post.html